Yanya Buluşması
26 – 30 Haziran 2002 günlerinde “Yanya Buluşması”nı gerçekleştirdik. Belediye ve Valilik makamlarında resmi kabullere katıldık. Anadolu’dan Yunanistana gidenlerin kurdukları yerel dernekler büyük konukseverlik gösterdiler. Yanya’yı Prof. Dr. Filiz Yenişehirlioğlu’nun eşliğinde gezmek ayrı bir zevkti. Bu buluşmaya Alman ZDF televizyonundan bir ekipte tanıklık etti.
Selçuk-Şirince Buluşması
Katerini ve Nea Efesos’dan, 75 kişilik eski Çirkinceli bir grubun; “Heraklitos Anadolulular Kültür Derneği” öncülüğünde, organizasyonuna yardımcı olduk. İzmir’deki arkadaşlarımız konukları Karşıyaka’da çiçeklerle karşılayarak kendilerine ikramda bulundular. Selçuk Belediye Başkanı Vefa Ülgür ve Şirince Köyü Muhtarı Ali Vurmazkesen’in köyde konuklar için düzenledikleri şenliğe Lozan Mübadillerini temsilen İstanbul’dan ve İzmir’den çok sayıda arkadaşımız katılarak dostluğun pekişmesine katkıda bulundular.
Çeşme-Alaçatı Buluşması
02 – 04 Kasım 2000 günlerinde Çeşme-Alaçatı’dan göç edenlerin çocukları ile Iraklion Valisi, Vali Yardımcısı, Belediye Başkan Yardımcısı, Pasok ve Yeni Demokrasi Partilerinden iki Milletvekili, Resmo Metropoliti, Girit Alaçatılılar Derneği Başkanı ve Yardımcısının da aralarında bulunduğu 87 kişilik bir grup doğdukları toprakları ziyarete geldiler. Konukların, özellikle Alaçatı Belediye Başkanı Remzi Özen tarafından, sıcak bir şekilde karşılandığı; Çeşme’deki Alaçatı ile Girit’teki Yeni Alaçatı arasında bir kardeşlik protokolünün de imzalandığı buluşmada çok duygulu anlar yaşandı. İstanbul’dan ve İzmir’den arkadaşlarımızın da davetli olduğu bu buluşmada, gerek Çeşme-Alaçatı ve gerekse Girit’teki Mübadiller ve Mübadil dostları ile sıcak ilişkiler kuruldu.
Giritlilerin Bursa Buluşması
İstanbul Buluşmamıza katılan Bursa Apolyont kökenli Corina Miliaraki ve ailesi doğdukları toprakları ziyarete geldiklerinde, kendilerini kurucu üyelerimiz Nilüfer Belediye Başkanı Mustafa Bozbey ve Av. Bilgin Alanbey ile diğer Mübadil arkadaşlarımız içten bir konukseverlikle ağırladılar. Girit’e göç eden Anadolu kökenli Mübadiller ile sağlam ve kalıcı bağların temelini attılar. Daha önce de, 1999 Depreminin ertesinde; Giritli Barışsever Kadınların ağırlanmasında ve getirdikleri yardım malzemelerinin dağıtımında Bilgin Alanbey başta olmak üzere Bursalı Mübadil dostlarımız gerekli ilgi ve yardımı göstermişlerdi.
Görükle Buluşması
27 Mayıs 2000 tarihinde Bursa’nın Görükle’sinden Veria ve Kozani’ye göç edenlerin doğdukları toprakları ziyarete gelmeleri nedeniyle Görükle Belediyesinin öncülüğünde, kurucu üyemiz Fuat İnak’ın destekleri ile düzenlenen şenliğe ve Yorgo Kotsziradis’in eski Görükle’ye ait fotoğraf sergisine katıldık. Böylece Görükle’den gidenlerle, Görükle’ye gelenlerin buluşmalarında; Vakfımız bazı kurucuları tarafından temsil edildi.
Grebena Buluşması
23 – 27 Mayıs 2001 günlerinde “Grebena Buluşması”nı gerçekleştirdik. Belediye, Valilik ve çevre Köy Muhtarlıkları büyük konukseverlik gösterdiler. Belediye ve Vilayet arşivlerini açarak, Grebenalı Mübadillerin secere ve diğer kayıtlarını ortaya koydular. Bu buluşmaya Pusula Programından Özer Bereket ve ekibi de katılarak adım adım izlediler.
Girit Buluşması
02 – 06 Mart 2001 günlerinde 47 kişilik bir grup olarak “Girit Buluşması”nı gerçekleştirdik. Hanya, Resmo ve Kandiya’yı ziyaretimiz sırasında Anadolu’dan göç edenlerin kurduğu “Küçük Asyalılar” derneklerinin yöneticileri ve üyeleri ile yerel yöneticiler tarafından büyük bir konukseverlikle karşılandık. Bu organizasyonda Argos Derneğinden Corina Miliaraki ve Alaçatılılar Derneğinden Malvina Sifigas’ın olağanüstü çabaları övgüye değer. Bu buluşmamıza Girit televizyonları ve gazeteleri geniş yer verdi. Girit’e Atina üzerinden gittik. Atina Havaalanında “Giritli Kadınlar Derneğinin” hoş bir süprizi ile karşılaştık. Bizi, basın mensupları ve TV kameralarıyla karşılayıp orada hazırladıkları ikram büfesinde ağırladılar.
Selanik Buluşması
11 – 15 Ekim 2000 günlerinde “Mübadillerin Selanik Buluşması” adı altında atalarımızın doğduğu topraklara (Kavala, Sarışaban, Selanik, Katerini, Veria, Grebena, Kayalar, Langaza, Serez, Drama) bir ziyaret gerçekleştirdik. Bu gezimizde Türkiye’den Yunanistan’a göç eden eski komşularımız ve dostlarımız Mübadillerle kucaklaştık. Gezimize Emanet Çeyiz – Mübadele İnsanları kitabının yazarı Kemal Yalçın Almanya’dan gelerek ve çok sayıda medya mensubu arkadaşımız da (Celal Başlangıç, Esra Zeynep, Pınar Türenç, Refik Durbaş, Tülay Şubatlı, Çetin Arı, Serkan İnceoğlu, M. Kemal Selçuk) İstanbul’dan ve Bursa’dan katılarak girişimimize destek verdiler.
İstanbul Buluşması
İlk etkinlik olarak, 30 Ocak 2000 tarihinde “Nüfus Mübadelesi Sözleşmesi”nin 77. yıl dönümü nedeniyle The Marmara Otelinde “Mübadillerin İstanbul Buluşması”nı gerçekleştirdik. Toplantıya Mübadeleden önce Yunanistan’da doğmuş birinci kuşak mübadiller, onların çocukları ve torunları ile hareketimize destek veren Belediye Başkanları, sanatçılar ve aydınlar katıldı. Bursa Apolyont kökenli Corina Miliaraki, söz yazarı Razulis Manolis, müzisyenler Ross Duly ve Petrakis ile ressam Papadopulos da buluşmada hazır bulundular. Rebetiko ve Balkan halklarının müziği çalışmalarıyla ünlü müzisyen arkadaşımız ve kurucu üyemiz Muammer Ketencoğlu ile konuk müzisyenler mini bir konser sundular. 77 yıllık bir aradan sonra birinci, ikinci, üçüncü kuşak Mübadiller; ilk kez Mübadil kimliği ile bir araya gelmiş oldular.
Edirne Buluşması
12 Ekim 2002 Cumartesi sabahı LMV ve LMD’nin yönetici ve üyelerinden oluşan 20 kişilik bir gurup Edirne’li Mübadillerle buluşmak üzere İstanbul’dan yola çıktık. Edirne’li Mübadilleri temsilen Süleyman Prodron bizleri daha şehrin girişinde karşıladı. Edirne’nin eski mahallerinden Kaleiçi semtindeki şirin otelimize (Efe Otel) vardığımızda, Edirneli Mübadillerden eski belediye başkanı Güngör Mazlum, Av. Hüseyin Sarıgezen, Abdullah Hatipler, Haluk Gazioğlu ve İl Kültür Müdürü Gür Karasu tarafından karşılandık. Öğle yemeği olarak meşhur yaprak ciğerinin tadına baktıktan sonra Gür Karasu’nun rehberliğinde Edirne şehir turuna çıktık. Turumuza Edirne’nin en yüksek noktasında bulunan, Şükrü Paşa Heykeli ve Anıtından ile Balkan Savaşı Müzesinden başladık. Şehri tepeden seyrettikten sonra sırasıyla Mimarsinan’ın eseri Selimiye Camii, Arkeoloji ve Etnografya Müzesi, İsmet İnönü’nün mezun olduğu Harbiye Kışlası, II. Beyazıt Külliyesi, Rüstem Paşa Kervansarayı, Ali Paşa Çarşısı, Eski Cami, Hadrianopolis’ten kalan son kule „Makedonya Kulesi“, İtalyan Katolik Kilisesi, Sinagog ve Kaleiçi evleri gezildi. Edirne tarihi kentlerimiz içinde özelliğini belki de en az kaybedenlerden biridir. Ne varki elimizi çabuk tutmazsak bu güzellikler bir bir yok olup gidecektir. Sinagog yıkıntı halinde. Sinagog’un mülkiyeti İstanbul’da bir musevi vakfına aitmiş. Trakya Üniversitesi burasını vakıftan restore etmek ve kullanmak üzere almış fakat sanırım parasızlıktan hiç bir çalışma yapılmamış. Katolik kilisesinin de sadece duvarları ayakta kalmış. Kaleiçi evleri ise sivil mimarinin şaheser örnekleri. Edirne’yi gezmeye 1-2 gün yetmedi. Daha görülecek, keşfedilecek nice kültürel değerler var…
„Osmanlı’nın Üç Başkenti“nden biri olan Edirne’ye hem ulusal, hem de uluslararası ilgi ve destek gerekli. Gerek Osmanlı tarihi ve kültürü açısından gerekse Balkan Halklarının tarihi ve kültürü açısından bunu hak ediyor Edirne.
Karaağaç
Bilindiği gibi Karağaç Lozan Antlaşması ile Türkiye’ye savaş tazminatı olarak bırakılan toprak parçasıdır. Yunanistan ile Türkiye arasındaki sınır çizgisi büyük ölçüde Meriç nehridir. Ama Karaağaç Meriç Nehrinin öte yakasında kalmaktadır. Edirne’den Karaağaç’a gitmek için Tunca ve Meriç nehirleri üzerine kurulmuş iki adet taş köprüden geçiliyor. Nehirlerin iki yakası da lokantaları, kafeteryaları, piknik yerleri ile Edirne’nin mesire yeri. Eski Edirne tren istasyonu da Karaağaç’tadır. İstasyon binası ve istasyona ait arazi ve diğer hizmet binaları Trakya Üniversitesine tahsis edilmiş. Eski istasyon binasına Üniversite Rektörlüğü yerleşmiş. Rektörlük binasının yanındaki bir bina Lozan Müzesi olarak düzenlenmiş ayrıca 1998 yılında bir de Lozan Anıtı yapılmış. Lozan Müzesinde ne yazık ki mübadeleye ait hiç bir belge, fotoğraf veya anı eşyası yok. Lozan’a ait de sadece İnönü Vakfı tarafından hediye edilen o döneme ait fotoğraflar, İsmet Paşa’nın Lozan’da giydiği üniforması ve birkaç kitap yer alıyor.
Edirne Belediye Binası
Tatil günü olmasına rağmen Edirne Belediyesi’nin tarihi binasını görmemize olanak sağlanmış ve bir personel görevlendirilmişti. Binayı belediye danışmanı Mustafa Hatipler’in rehberliğinde gezdik. 1890 tarihinde yapılan tarihi bina 102 yaşında. Yüksek tavanlı ve içi ahşap kaplamalı iki katlı bina’nın bir odası da 1930 yılında Edirne’yi ziyaret eden orada konakladığı ve heyetleri orada kabul ettiği için Mustafa Kemal Atatürk anısına düzenlenmiş. Halen belediye binası olarak hizmet vermektedir. Salon ve odalarda yüksek çini sobalar görülmeye değer. Duvardaki bir fotoğrafta ilk belediye meclis üyeleri yer almış. İsimlere bakıldığında içlerinde Yahudi, Rum, Ermeni, Bulgar cemaatlerinin temsilcilerinin de yer aldığı görülüyor.
Mübadillerin Akşam Yemeği
Edirne’li mübadiller Meriç nehri kıyısındaki Villa Restorant’ta bir akşam yemeği organize etmişler. Yemeğe; mübadil kökenli olan Belediye Başkanı Cengiz Varnatopu, yine mübadil kökenli olan belediye eski başkanları; İbrahim Ay ve Güngör Mazlum, İl Kültür Müdürü Gür Karasu, Edirne ve San. ve Tic. Odası başkanı, Bulgar Kilisesi Papazı ve Eşi (çok az bir cemaati varmış) ve 150 civarında mübadil katıldı. Aynı şehirde yaşayan ve çeşitli nedenlerle sık sık görüşen Edirneliler bu yemekte ilk kez yeni bir kimlikle, mübadil kimlikleri ile bir araya geldiler. Edirne merkezde daha çok Karacaovalılar var. Karaağaç’a ise Kaylar’lılar yerleştirilmiş, sayıları az da olsa Dramalı ve Serezli’ler de değişik mahallere iskan edilmiş. Müzisyenlerimiz de mübadildi. Mübadil Romanlardan oluşan yerel fasıl gurubu enfes müzikleri ile katılanlara keyifli, çoşku dolu saatler yaşattılar.